Alimenty to świadczenie pieniężne, które osoba fizyczna zobowiązana jest płacić drugiej osobie fizycznej. Najczęściej alimenty zasądzone są na dzieci. Wówczas jeden z rodziców, który zazwyczaj nie mieszka z nimi, zobligowany jest do przesyłania na konto drugiego rodzica kwotę alimentów zasądzoną przez sąd. Niestety wiele osób uchyla się od obowiązku alimentacyjnego. Dlatego długi alimentacyjne w Polsce to spory problem, który wciąż narasta i mocno się pogłębia. Co warto wiedzieć o zadłużeniu alimentacyjnym? Jak je sprawdzić i obliczyć, a także jakie są konsekwencje niespłaconych zobowiązań? Podpowiadamy.
Spis treści
Zadłużenie alimentacyjne – czym jest?
O zadłużeniu alimentacyjnym mówimy wtedy, kiedy osoba zobligowana do płacenia alimentów przez sąd, a więc osoba fizyczna, na której spoczywa obowiązek alimentacyjny, nie wywiązuje się z niego, czyli nie dokonuje płatności alimentów w terminie. Bardzo często wówczas kwota nieuregulowanych w terminie alimentów stale wzrasta, przez co taka osoba ma coraz większy dług alimentacyjny. W pewnym momencie musi więc liczyć się z konsekwencjami takimi jak zablokowane konto przez komornika, czy odrzucony wniosek kredytowy.
Jak sprawdzić zadłużenie alimentacyjne?
Niektóre osoby zobligowane do płacenia alimentów, które zdają sobie sprawę z tego, że nie regulowały takiego zobowiązania w terminie, zastanawiają się, jak sprawdzić zadłużenie alimentacyjne. Jest na to kilka sposobów. Wysokość nieuregulowanego długu można sprawdzić u komornika, jeżeli ten już zajął się taką sprawą, ale także w Funduszu Alimentacyjnym, czyli w Ośrodku Pomocy Społecznej znajdującym się w miejscu zamieszkania osoby uprawnionej do pobierania alimentów. Trzecią opcją jest sprawdzenie swojego statusu w Krajowym Rejestrze Dłużników lub w Biurze Informacji Kredytowej. Osoby, które zastanawiają się, czy dziecko wpływa na zdolność kredytową, powinny być świadome, że zarówno zasądzone alimenty mają wpływ na ten parametr, jak i brak płatności takiego zobowiązania w terminie.
Jeżeli zadłużeniem alimentacyjnym zajął się komornik, wówczas, aby sprawdzić jego wysokość, należy wysłać listem poleconym do kancelarii prośbę o wydanie zaświadczenia o wysokości długu lub zadzwonić do tej instytucji. Jeżeli osoba uprawniona do otrzymywania alimentów pobiera takie świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego, wówczas należy skontaktować się z Ośrodkiem Pomocy Społecznej.
Jak obliczyć zadłużenie alimentacyjne samodzielnie?
Żeby samodzielnie obliczyć zadłużenie alimentacyjne, należy do miesięcznej raty alimentów doliczyć odsetki ustawowe. Aby poznać ich wysokość, należy skorzystać z poniższego wzoru i dla każdej miesięcznej raty należy policzyć wskaźnik osobno.
KO = KZ x LD x SO%/365,
gdzie:
KO – kwota odsetek,
KZ – kwota zaległości,
LD – liczba dni,
SO – stopa od setek ustawowych.
Jeżeli dokonywaliśmy jakichkolwiek wpłat alimentów lub chociaż części zasądzonej sumy, wówczas musimy uwzględnić te kwoty, odejmując je od otrzymanej sumy.
Konsekwencje niespłaconych długów alimentacyjnych
Wiele osób niestety nie zdaje sobie sprawy z tego, jakie są konsekwencje długów alimentacyjnych, dopóki ich ROR nie zostanie zablokowany. Warto więc wiedzieć, że pierwszą konsekwencją wynikającą z niespłacania długów alimentacyjnych jest zablokowane konto przez komornika. Jeżeli jednak kwoty, które znajdują się na naszym rachunku, są niewystarczające do pokrycia naszych długów, wówczas musimy liczyć się z tym, iż komornik może zająć również nasze nieruchomości. Dlatego, jeżeli dłużnik jest właścicielem mieszkania, domu lub innych cennych przedmiotów, wówczas komornik może zlicytować te dobra, aby zaspokoić dług alimentacyjny.
Wśród konsekwencji braku spłaty zobowiązań alimentacyjnych wymienia się też odrzucony wniosek kredytowy, który taki dłużnik złoży na przykład jeżeli będzie chciał kupić mieszkanie samochód lub nawet wziąć sprzęt AGD na raty, ponieważ najprawdopodobniej jego dane będą widniały w rejestrach dłużników. Wśród pozostałych konsekwencji braku spełniania obowiązku alimentacyjnego wymienia się:
- więzienie – uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego jest przestępstwem. W sytuacji kiedy łączna zaległość wynosi równowartość minimum trzech świadczeń okresowych, bądź gdy opóźnienie wynosi co najmniej trzy miesiące, zgodnie z Kodeksem Karnym taki dłużnik podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku,
- sankcje administracyjne – wśród nich wymienia się na przykład obowiązek zarejestrowania jako osoba bezrobotna, zobowiązanie się do podjęcia pracy czy zatrzymanie prawa jazdy.
Jak odzyskać zaległy dług alimentacyjny?
W przypadku kiedy dłużnik nie płaci alimentów, wiele osób zastanawia się, jak mogą odzyskać zaległy dług alimentacyjny. W takiej sytuacji mamy do dyspozycji kilka opcji. Wśród nich wymienia się wszczęcie postępowania karnego wobec dłużnika alimentacyjnego czy skorzystanie z Funduszu Alimentacyjnego. Na początku jednak zawsze warto skontaktować się z komornikiem, by ten w postępowaniu egzekucyjnym spróbował odzyskać dług alimentacyjny.
Wniosek o rozłożenie na raty zadłużenia alimentacyjnego
Zgodnie z ustawą z dnia 7 września 2007 roku o Pomocy Uprawnionym do Alimentów dłużnik może złożyć wniosek o rozłożenie na raty zadłużenia alimentacyjnego. Taką propozycję należy złożyć do wierzyciela, a więc komornika lub Funduszu Alimentacyjnego. W przypadku długu wobec osoby uprawnionej, taki wniosek należy złożyć do tej osoby. W takim dokumencie należy wskazać powód rozłożenia długu alimentacyjnego na raty, a także proponowaną liczbę rat i ich miesięczną kwotę. Powodami, dla których instytucja może zaakceptować taki wniosek, są na przykład niskie dochody uzyskiwane przez dłużnika, jego zły stan zdrowia, status materialny czy sytuacja życiowa.
Czy zadłużenie alimentacyjne ulega przedawnieniu?
Wielu dłużników zastanawia się, czy zadłużenie alimentacyjne ulega przedawnieniu. Otóż zgodnie z przepisami, a dokładnie artykułem 137 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego roszczenia o świadczenia alimentacyjne ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od momentu powstania obowiązku alimentacyjnego. Jednak jeżeli dotyczą one dzieci, wówczas ulegają przedawnieniu dopiero wtedy, kiedy stają się one samodzielne. Oznacza to, że zadłużenie to nie zawsze ulega przedawnieniu w dniu 18 urodzin dziecka. Co więcej, może ono wówczas pozwać swojego rodzica i skutecznie dochodzić zaległych alimentów, niezależnie od tego, za jaki okres mu przysługiwały. Dzięki temu poduszka finansowa, jaką uzyska już na starcie, może pozwolić mu na kontynuowanie nauki. Z kolei wyrok zasądzający alimenty wsteczne ulega przedawnieniu dopiero po upływie 10 lat.
Czy zadłużenie alimentacyjne przechodzi na spadkobierców?
Wiele osób, które otrzymują spadek po rodzicach, zastanawia się, czy długi rodziców przechodzą na dzieci. Warto mieć świadomość, że długi alimentacyjne mogą być przekazywane wraz ze spadkiem, mimo że sam dług alimentacyjny ma charakter osobisty. Zadłużenie alimentacyjne jednak zalicza się do spadku. W przypadku kiedy rodzic nie płacił alimentów na dziecko, a to otrzyma po nim spadek, zgodnie z zasadą, z którą wierzyciel nie może być jednocześnie dłużnikiem, dziecko nie ma obowiązku spłaty długu. Jeżeli jednak chodzi o zadłużenie alimentacyjne wobec Funduszu Alimentacyjnego, zgodnie z prawem dług względem organów samorządowych przestaje być aktualny w momencie śmierci dłużnika.