Kredyty z poręczycielem – kiedy warto zdecydować się na takie rozwiązanie?

Nie da się ukryć, że aktualnie wzięcie kredytu w banku nie jest łatwe. Jednym z istotniejszych warunków pozyskania zobowiązania jest odpowiednia zdolność kredytowa. Gdy kredytodawca ma wątpliwość odnośnie do zdolności spłaty wnioskującego o ten produkt finansowy, może nie zaaprobować wniosku. Nic w tym dziwnego. Nie zdecyduje się na współpracę z kimś, kto może nie być w stanie spłacić zobowiązania finansowego. Jest na to jednak pewne rozwiązanie. Otóż ciekawą opcją jest okazanie poręczenia, które stanowi dodatkowe zabezpieczenie. Poręczyciel może sprawić, że placówka bankowa będzie bardziej przychylna i ostatecznie zgodzi się na przyznanie wsparcia finansowego. Dziś powiemy o kredycie z poręczycielem. Zapraszamy do lektury!

Na czym polegają kredyty z poręczycielem?

Kredyt z poręczycielem to rodzaj zobowiązania finansowego, w którym poręczyciel (inaczej żyrant) zobowiązuje się do spłaty długu w przypadku, gdy kredytobiorca nie będzie w stanie go regulować. Poręczenie jest niczym innym, jak jego deklaracją. Jest to tak naprawdę dodatkowe zabezpieczenie dla banku, które zwiększa jego szanse na odzyskanie pieniędzy w razie problemów ze spłatą. Działa to w następujący sposób: 

• umowa o poręczenie: podpisywana jest oddzielna umowa pomiędzy placówką bankową a poręczycielem, w której określa się zakres odpowiedzialności żyranta, 
• odpowiedzialność żyranta: poręczyciel odpowiada za spłatę całego długu wraz z odsetkami i innymi opłatami, w przypadku, gdy osoba zadłużona nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań i nie uiszcza rat, 
• zdolność kredytowa: poręczyciel musi posiadać dobrą zdolność kredytową, aby kredytodawca mógł zaakceptować jego zobowiązanie.                 

Istnieje kilka rodzajów poręczeń, a mianowicie poręczenie pełne, poręczenie do określonej kwoty oraz poręczenie wekslowe. Zgodnie z obowiązującym prawem poręczenie kredytu jest ważne do czasu całkowitej spłaty długu.

Kredyty z poręczycielem doskonale sprawdzają się wobec:

• osób młodych: które nie mają jeszcze wystarczającej historii kredytowej, co może utrudniać im wzięcie kredytu, dlatego też mogą potrzebować poręczenia rodziców lub innych bliskich osób, aby uzyskać go bez większych problemów, 
• osób bez stałego zatrudnienia: które nie mają nawiązanego stosunku pracy na stałe i może być im trudno otrzymać wsparcie finansowe, natomiast posiadanie poręczenia może im to znacząco umożliwić.

Kto może być żyrantem?

Żyrantem kredytu (inaczej poręczycielem) może zostać osoba pełnoletnia, która posiada:

• 18 lat,
• zdolność do czynności prawnych, w tym pełną świadomość i rozeznanie w swoich działaniach,
• dobrą zdolność kredytową i historię kredytową: brak negatywnych wpisów w Biurze Informacji Kredytowej i innych rejestrach dłużników, 
• stabilną sytuację finansową: regularne dochody, które pozwolą jej na spłatę zadłużenia w przypadku problemów ze strony kredytobiorcy.

Pragniemy zauważyć, że instytucja finansowa może mieć dodatkowe wymagania dotyczące żyranta. Nierzadko można spotkać się z wymogiem dotyczącym np. minimalnego i maksymalnego wieku, stałego zatrudnienia czy określonej wysokości dochodów. Co więcej, w przypadku kredytów hipotecznych bank może wymagać, aby poręczyciel był współwłaścicielem nieruchomości.

Najczęściej żyrantem zostają: 

• rodzice: pomagają swoim dzieciom przy pozyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej, 
• małżonkowie: mają oni możliwość wzajemnego poręczania swoich zobowiązań finansowych, 
• przyjaciele: poręczając siebie wzajemnie, udzielają sobie wsparcia. 

Jakie prawa i obowiązki ma poręczyciel?

Poręczyciel to osoba, która posiada zarówno prawa, jak i obowiązki. Dlatego też, zanim zostanie podjęta decyzja o pełnieniu tej funkcji, należy bezwzględnie rozważyć wszelkie ryzyko oraz konsekwencje. Trzeba pamiętać o ponoszeniu pełnej odpowiedzialności za spłatę zadłużenia w przypadku wszelkich kłopotów finansowych ze strony kredytobiorcy. 

Żyrant ma prawo do:

• pełnej wiedzy o warunkach kredytowych: czyli kosztach kredytu, okresie spłaty czy terminach płatności rat, a także sytuacji finansowej kredytobiorcy,
• informacji o stanie zadłużenia kredytobiorcy: bank ma obowiązek poinformować go o zaległościach w spłacie kredytu,
• wstąpienia w prawa wierzyciela: żyrant, który spłacił kredyt, może żądać od kredytobiorcy zwrotu uiszczonych kwot,
• zwolnienia z poręczenia: poręczyciel może zwolnić się z poręczenia w określonych sytuacjach, np. w przypadku zmiany warunków umowy kredytu bez jego zgody.

 Żyrant nie ma prawa do:

• zmieniania warunków umowy kredytu: umowa kredytowa zawierana jest między placówką bankową a kredytobiorcą i nie ma on wpływu na jej treść,
• odmowy spłaty kredytu: poręczyciel jest zobowiązany do spłaty kredytu, nawet jeśli nie zgadza się z działaniami kredytobiorcy.

Poręczyciel może zwolnić się z poręczenia w określonych sytuacjach.

Obowiązki żyranta:

• spłata długu: w przypadku, gdy kredytobiorca nie spłaca swojego zobowiązania, bank zwróci się do niego o spłatę zadłużenia,
• informowanie o swojej sytuacji finansowej: ma obowiązek informowania placówki bankowej o swojej sytuacji finansowej, jeśli może ona mieć wpływ na jego zdolność do spłaty rat,
• ustanowienie zabezpieczenia: instytucja finansowa może żądać od niego ustanowienia zabezpieczenia, np. hipoteki lub zastawu.

Coraz częściej osoby starające się o finansowanie korzystają z usług tzw. funduszy poręczeniowych, a więc instytucji, które spełniają powyższe warunki. Dzięki temu kredytobiorcy mogą liczyć na dyskrecję i brak konieczności informowania najbliższych o potrzebie zaciągnięcia kredytu. Nie muszą więc zastanawiać się, czy mając kredyt, można być żyrantem.

Poręczenie kredytu a zdolność kredytowa

Poręczenie kredytu ma negatywny wpływ na zdolność kredytową osoby poręczającej. Bank traktuje poręczone zobowiązanie finansowe jak normalne zadłużenie tej osoby, nawet jeśli nie jest ona kredytobiorcą. Oznacza to, że:

• kwota poręczonego kredytu jest wliczana do całkowitego zadłużenia osoby poręczającej, a to obniża jej zdolność do zaciągnięcia innego kredytu, np. na zakup mieszkania; zatem poręczenie wyższego kredytu skutkuje tym, że zdolność kredytowa jest niższa,
• opóźnienia w spłacie poręczonego kredytu niekorzystnie wpływają na historię kredytową osoby poręczającej; to może utrudnić jej uzyskanie innego produktu finansowego w przyszłości, nawet jeśli sama nigdy nie spóźniała się ze spłatą swoich zobowiązań.

Jaki kredyt można poręczyć?

Można poręczyć m.in.:

• kredyty gotówkowe,
• kredyty hipoteczne,
• kredyty studenckie.

Opcja ta jest stosowana najczęściej w przypadku wyżej wymienionych rodzajów kredytów, opiewających na wysokie kwoty.

Żyrant – kiedy warto się zdecydować?

Jak już wykazaliśmy, zdecydowanie się na poręczenie kredytu to poważna decyzja, która wiąże się z dużym obowiązkiem. Przed podjęciem tego kroku, warto dokładnie uwzględnić wszystkie za i przeciw. Argumentem przemawiającym za tym, by wyrazić zgodę, są następujące sytuacje: 

• chęć niesienia pomocy drugiej osobie: jeśli osoba chcąca zaciągnąć kredyt nie ma wystarczającej zdolności kredytowej do samodzielnego uzyskania go, można poręczyć jej zobowiązanie i tym samym pomóc jej osiągnąć założony cel, 
• zwiększenie szans na uzyskanie kredytu: poręczenie może w istocie wspomóc zdobycie zobowiązania finansowego, zwłaszcza w przypadku osób o niskiej zdolności kredytowej, 
• ułatwienie negocjacji warunków kredytu: mając poręczenie, można negocjować z bankiem o obniżenie marży lub prowizji od kredytu.

Sytuacje, w których należy unikać poręczenia, to przede wszystkim:

• niewystarczająca znajomość sytuacji finansowej kredytobiorcy: nigdy nie zaleca się poręczania kredytu osobie, której nie zna się i nie ma się pewności co do jej sytuacji finansowej, co wiąże się z pewnym niebezpieczeństwem w zakresie terminowej spłaty przez nią zobowiązania, 
• brak odpowiedniego zabezpieczenia: zanim poręczy się komuś kredyt, niezbędne jest upewnienie się, że posiada się odpowiednie zabezpieczenie, np. w postaci zastawu na majątku kredytobiorcy, w przeciwnym razie lepiej nie brnąć w tego typu współpracę, 
• kondycja finansowa kredytobiorcy: nie poręcza się kredytu osobie, która ma problemy ze spłatą innych dotychczas powziętych zobowiązań finansowych.

Sugerujemy, aby skonsultować sprawę z doświadczonym doradcą finansowym, który doradzi i rozwieje wszelkie wątpliwości.

Żyrant a spłata kredytu

Żyrant, wyrażając zgodę na poręczenie kredytu na piśmie pod rygorem nieważności, odpowiada za jego spłatę w przypadku, gdy kredytobiorca nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania i uchyla się od płatności. Oznacza to, że bank może żądać spłaty należności zarówno od kredytobiorcy, jak i od żyranta. Chcemy zwrócić szczególną uwagę na to, że poręczenie jest zobowiązaniem solidarnym. To oznacza, że instytucja bankowa może żądać od poręczyciela spłaty całej kwoty zaległości, nawet jeśli kredytobiorca nie zapłaci ani złotówki. 

Ile kosztuje poręczenie kredytu?

Samo poręczenie kredytu jest bezkosztowe. Jednak trzeba mieć na uwadze to, że żyrant może oczekiwać od biorcy wynagrodzenia. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce w przypadku firm, kiedy to wspólnicy żyrują kredyt zaciągnięty przez spółkę. Odpłatne poręczenie kredytu przez udziałowca przeważnie jest wypłacane jednorazowo i stanowi jego przychód. Rozliczenie tej kwoty powinno nastąpić w zeznaniu rocznym. Dla spółki tego rodzaju wynagrodzenie stanowi dodatkowy koszt, który należy wykazać w ramach zeznania PIT-8C.

Kredyty z poręczycielem – zalety i wady

Kredyty z poręczycielem posiadają zarówno zalety, jak i wady. Te pierwsze to:

• większa szansa na otrzymanie kredytu: poręczenie może zwiększyć zdolność kredytową kredytobiorcy i ułatwić mu uzyskanie kredytu, 
• możliwość negocjowania lepszych warunków: bank może zaoferować lepsze warunki kredytowania, np. niższą marżę lub dłuższy okres spłaty, w przypadku, gdy kredyt jest zabezpieczony poręczeniem.

Z kolei słabe strony omawianego rozwiązania to głównie:

• odpowiedzialność żyranta: poręczyciel ponosi pełną odpowiedzialność za spłatę długu w przypadku problemów ze strony kredytobiorcy,
• pogorszenie historii kredytowej: w przypadku niespłacenia długu przez kredytobiorcę, jego historia kredytowa staje się negatywna,
• zagrożenie konfliktami: poręczenie może prowadzić do konfliktów między kredytobiorcą a poręczycielem.

Jak zaksięgować poręczenie kredytu?

Moment udzielenia poręczenia:

• ewidencja pozabilansowa:
  • konto: Ma „zobowiązania warunkowe”,
  • wartość: kwota objęta poręczeniem,
• informacja dodatkowa:
  • szczegółowe informacje o poręczeniu, np. data udzielenia, kwota, podmiot, na rzecz którego udzielono poręczenia, itp.

Moment spłaty kredytu przez poręczyciela:

• księgi rachunkowe:
  • Wn „pozostałe rozrachunki”/ Ma „rachunek bankowy” (w przypadku przelewu),
  • Wn „pozostałe koszty operacyjne” / Ma „pozostałe rozrachunki” (w przypadku spłaty z własnych środków),
• ewidencja pozabilansowa:
  • Wn „zobowiązania warunkowe”.

Moment spłaty poręczyciela przez dłużnika:

• księgi rachunkowe:
  • Wn „pozostałe rozrachunki” / Ma „pozostałe przychody operacyjne”.

Co powinna zawierać umowa poręczenia kredytu?

Podpisując umowę poręczenia, poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela do wykonania zobowiązania w razie, gdyby dłużnik uchylał się od tego obowiązku. Umowa poręczenia kredytu to dokument, który określa prawa i obowiązki żyranta oraz banku. Umowa ta powinna zawierać następujące elementy:

• dane stron:
  • nazwisko i imię poręczyciela,
  • adres poręczyciela,
  • numer PESEL poręczyciela,
  • nazwę banku,
  • adres banku,
• informacje o kredycie:
  • kwotę zobowiązania,
  • walutę kredytu,
  • okres spłaty kredytu,
  • harmonogram spłaty długu,
  • oprocentowanie kredytu,
  • cel kredytu,
  • zasady spłaty długu,
• oświadczenie poręczyciela:
  • oświadczenie poręczyciela o zobowiązaniu się do spłaty długu w przypadku, gdy kredytobiorca nie będzie go spłacał,
  • określenie zakresu poręczenia:
    • poręczenie pełne: poręczyciel odpowiada za spłatę całego długu,
    • poręczenie częściowe: poręczyciel odpowiada za spłatę określonej części długu,
  • określenie terminu, do którego poręczyciel jest zobowiązany do spłaty długu,
• podpisy stron:
  • podpis poręczyciela,
  • podpis przedstawiciela banku.

Dodatkowe elementy, które mogą być zawarte w umowie to:

• warunki, w których poręczenie wygasa,
• możliwość wypowiedzenia umowy poręczenia przez poręczyciela,
• opłaty za poręczenie,
• postanowienia dotyczące postępowania egzekucyjnego.

Po podpisaniu umowy poręczyciel nie może uchylić się od ewentualnego zobowiązania i od tej pory traktowany jest jako współdłużnik. Jest to jednoznaczne z tym, że odpowiada za dług kredytobiorcy całym swoim majątkiem.