W wielu przypadkach nasza pierwsza myśl, kiedy potrzebujemy pilnie gotówki, to zwrócenie się o pożyczkę do członka rodziny bądź przyjaciół. Takie rozwiązanie ma swoje zalety, ale także liczne wady, tak więc warto je dobrze przemyśleć. Czy pożyczki od rodziny są rzeczywiście dobrym pomysłem? Od kogo lepiej pożyczać – rodziny i znajomych, czy banku? Czy warto spisywać umowę pożyczki w rodzinie? Odpowiedzi na te pytania znajdują się poniżej.
Spis treści
Pozytywne strony pożyczania od rodziny
W pierwszej kolejności warto wymienić pozytywne strony pożyczania od rodziny. Przede wszystkim, w większości przypadków są to pożyczki nieoprocentowane, a więc oddajemy dokładnie tyle, ile pożyczyliśmy. Nawet, jeśli ustaliliśmy konkretną datę spłaty (co nie jest regułą), bywa ona elastyczna, a więc można ją przesuwać bez obawy o dodatkowe koszty, odsetki karne, czy wezwania do zapłaty.
Co więcej, często pożyczki w rodzinie są nie tyle pożyczkami, co bardziej darowiznami, udzielanymi na zasadzie „oddasz mi, jak będziesz miał”. Z tego względu jest to jeden z najtańszych i najmniej ryzykownych finansowo oraz prawnie rodzajów pożyczki. Ponadto, wiąże się on z absolutnym minimum formalności i dużą szybkością – często wystarczy jeden telefon i już po kilku minutach jest do nas wysyłany przelew, bądź nawet nie musimy wychodzić z domu, a jedynie przejść do następnego pokoju, aby błyskawicznie otrzymać gotówkę do ręki.
Właśnie niewielka ilość formalności i niskie lub zerowe koszty przyciągają wiele osób do pożyczek od rodziny – zwłaszcza tych, którym zależy na czasie oraz osoby w kiepskiej sytuacji finansowej, które miałyby problem z otrzymaniem kredytu w banku. Nie można jednak zapomnieć również o negatywnych stronach takiego rozwiązania.
Jakie negatywne konsekwencje może mieć pożyczanie od rodziny?
Nieoddanie na czas pożyczki w firmie pożyczkowej, czy kredytu w banku może wiązać się z pewnym poczuciem wstydu (na przykład, kiedy przedstawiciel wierzyciela odwiedzi nas w domu), ale są to instytucje, do których nie mamy stosunku emocjonalnego. Inaczej jest w przypadku, kiedy pożyczamy pieniądze od rodzeństwa, rodziców, wujków, czy kuzynów bądź po prostu przyjaciół lub bliskich znajomych.
Osoba, od której pożyczyliśmy pieniądze, w większości przypadków nie będzie milionerem, tak więc będzie jej zależało, aby otrzymać je z powrotem (chyba, że w istocie była to bardziej darowizna niż pożyczka). Ciągłe przedłużanie terminu spłaty i niedotrzymywanie obietnic mogą doprowadzić do napięcia, stresu, czy utraty zaufania do pożyczkobiorcy.
Jeszcze gorzej jest w przypadku, w którym pożyczkobiorca urywa kontakt z pożyczkodawcą, ponieważ nie jest w stanie spłacić długu i jest tym zawstydzony bądź nie chce musieć się tłumaczyć. Tego typu sytuacje mogą doprowadzić do trwałego rozpadu relacji rodzinnych, czy przyjacielskich, nawet tych, które wydawałoby się, że przetrwają bez problemu tego typu konflikty. W niektórych przypadkach sprawy trafiają nawet do sądu.
1 Źródło: https://fintek.pl/16058-2/
Czy lepiej pożyczać od rodziny i znajomych niż od banku?
To, od kogo lepiej pożyczać, zależy od naszej indywidualnej sytuacji. Jeśli jesteśmy całkowicie pewni, że uda nam się spłacić pożyczkę od znajomego lub członka rodziny na czas i wiemy, że nie nadużyjemy jego dobrej woli prosząc o pieniądze, warto taką opcję rozważyć. Musimy jednak być świadomi potencjalnych negatywnych skutków takiego rozwiązania, jeśli coś pójdzie nie tak i spłata będzie się opóźniała.
Jeśli jednak nie mamy takiej pewności, mimo wszystko lepszą opcją będzie zazwyczaj bank. Ma on surowsze wymagania i pobiera za pożyczanie pieniędzy opłaty, natomiast nie ryzykujemy w ten sposób pogorszenia relacji z najbliższymi. Ponadto w przypadku problemów z terminową spłatą mamy liczne opcje, które niekoniecznie są dostępne w przypadku pożyczki od rodziny, takie jak restrukturyzacja kredytu (wydłużenie okresu spłaty, wakacje kredytowe), czy konsolidacja kilku różnych zobowiązań.
Umowa pożyczki w rodzinie
Jak wspomniano na początku, pożyczka od rodziny wiąże się zazwyczaj z niewielką ilością formalności. Zawiera się ją z reguły ustnie (zobacz. ustna umowa pożyczki), nawet w przypadku pożyczek na większe kwoty, co może się okazać sporym błędem. Warto stworzyć umowę pożyczki, nawet jeśli ufamy drugiej stronie – w razie jakichkolwiek niejasności okaże się ona bardzo przydatna. Niejasności te mogą wynikać nie ze złej woli, a po prostu z zawodnej ludzkiej pamięci.
Przykładowo, możemy umówić się, że spłacimy pożyczkę do określonego dnia, ale była to zwykła rozmowa, którą pożyczkodawca źle zapamiętał i w związku z tym domaga się przedterminowej spłaty. Możliwość sprawdzenia tego typu szczegółów w umowie sprawi, że nie wystąpią niepotrzebne konflikty. Umowa będzie też kluczowa, jeśli ziści się najgorszy scenariusz i sprawa trafi do sądu.
Powinna ona zawierać takie elementy, jak:
- dane osobowe obu stron
- kwotę pożyczki
- informację o kosztach (prowizji, oprocentowaniu) lub ich braku
- termin spłaty lub okres wypowiedzenia.
Warto także zastanowić się nad włączeniem do umowy zapisów odnośnie ewentualnego przesunięcia okresu spłaty bądź wysokości odsetek za opóźnienie.
Pożyczanie od rodziny – podsumowanie
Pożyczanie od rodziny ma swoje dobre strony, ale często może zakończyć się nieszczęściem, stresem, czy problemami i konfliktami. Dlatego też powinniśmy taki pomysł dobrze przemyśleć, szczególnie, jeśli nie mamy absolutnej pewności, że uda nam się oddać pożyczone pieniądze w ustalonym terminie.