Poważne zadłużenie to problem, który dotyczy znacznie większej ilości Polaków niż mogłoby się wydawać. Kłopoty z terminowym spłacaniem rat pojawiają się z wielu przyczyn, często niezależnych od samego dłużnika. Wierzyciel zawsze w pierwszej kolejności próbuje skontaktować się z klientem, aby przypomnieć mu o konieczności zapłaty. Jeśli na tym etapie nie uda się nam dojść do jakiegokolwiek porozumienia z wierzycielem i nie zaczniemy spłacać długu, możemy spodziewać się, że sprawa trafi do sądu.
Ten krok z kolei często prowadzi do rozpoczęcia egzekucji komorniczej, a więc czegoś, czego wiele osób bardzo się obawia. Komornik dysponuje bowiem wieloma narzędziami przymusu, pozwalającymi mu wyegzekwować dług bez zgody dłużnika. Często można w związku z tym spotkać się z pytaniami o przedawnienie długu u komornika, które niektórym jawi się jako ostatnia deska ratunku. Czy coś takiego w ogóle jest możliwe (zarówno w teorii, jak i w praktyce)? Odpowiedź na to pytanie jest stosunkowo skomplikowana, ale warto ją poznać.
Spis treści
Czym jest przedawnienie długów komorniczych i nie tylko?
W pierwszej kolejności chcemy przypomnieć, czym właściwie jest przedawnienie długu. Przedawnienie zostało wprowadzone, aby zmotywować wierzycieli do szybszego podejmowania kroków w celu odzyskania należności. Ma to za zadanie eliminować powstawanie takich absurdów, jak na przykład przypominanie sobie o tym, że ktoś zalega z płatnością po kilkunastu czy kilkudziesięciu latach, kiedy to odsetki mogą już znacznie przewyższać sam dług.
Jest to po prostu pewien okres (inny dla poszczególnych typów długów), po upłynięciu którego wierzyciel nie będzie mógł już dochodzić spłaty długu na drodze prawnej. Nie będzie więc mógł zgłosić sprawy do sądu czy zastosować egzekucji komorniczej. Jednocześnie dług całkowicie nie znika – wciąż istnieje i można na przykład z jego powodu zostać wpisanym na listę dłużników. Natomiast nie ma możliwości, aby przymusić kogoś do jego spłaty, w przeciwieństwie do długów nieprzedawnionych.
Przykładowo, dla mandatu za jechanie środkiem komunikacji publicznej bez biletu, przedawnia się po upływie roku. Z kolei niespłacony debet na koncie po 2 latach, a kredyt lub pożyczka po 3 latach. Nie należy jednak traktować przykładowo przedawnienia dla kredytu niespłacanego, ale który jeszcze nie trafił do sądu z niespłaconym kredytem, który zakończył się prawomocnym wyrokiem sądu i egzekucją komorniczą. W tym drugim przypadku stosuje się inny okres przedawnienia, który dokładnie omówimy poniżej.
1 Źródło: https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1397771,komornicy-kwota-egzekucji.html
Czy przedawnienie długu u komornika jest możliwe?
W przypadku długów stwierdzonych prawomocnym wyrokiem sądu, niezależnie od tego, czy jest to kredyt, pożyczka czy inny typ zobowiązania, stosuje się 6-letni okres przedawnienia (nie licząc roszczeń okresowych należnych w przyszłości, które przedawniają się po upływie 3 lat). Dotyczy to również wyroków sądów polubownych i ugód zawartych przed sądem i mediatorem. Mowa tutaj o samym długu głównym, powstałym przed wydaniem wyroku. Odsetki za opóźnienie, które powstały już po jego wydaniu, przedawniają się po upływie 3 lat.
Bieg okresu przedawnienia zaczyna się od dnia, w którym orzeczenie sądu stało się prawomocne. Jednocześnie trzeba podkreślić, że chociaż wspomniane wyżej zasady sugerują, że przedawnienie długu u komornika jest możliwe, to w praktyce jest ono bardzo mało prawdopodobne. Dlaczego? Bieg przedawnienia jest zawieszany na czas prowadzenia egzekucji komorniczej. Po uzyskaniu tytułu egzekucyjnego w sądzie wierzyciel w większości przypadków niezwłocznie rozpocznie egzekucję komorniczą, więc jest mało prawdopodobne, aby udało się doprowadzić do przedawnienia długu w tym okresie. Żeby do niego doszło, wierzyciel musiałby zgłosić sprawę do sądu i uzyskać tytuł egzekucyjny, po czym nie podejmować żadnych innych kroków przez 6 lat.
Co więcej, z uwagi na fakt, że bieg przedawnienia ulega zawieszeniu podczas egzekucji komorniczej, to nawet, jeśli będzie się ona przedłużała, nie doprowadzi to do przedawnienia długu. Dodatkowo, w razie umorzenia egzekucji, bieg przedawnienia zaczyna biec na nowo (czyli od początku liczone będzie 6 lat), a ponowne rozpoczęcie egzekucji czy podjęcie innych kroków przez wierzyciela w celu odzyskania należności znowu go „zresetuje”. Stąd też przedawnienie długu u komornika jest możliwe tylko w sensie teoretycznym, a w rzeczywistości jest to skrajnie mało prawdopodobne.
Przedawnienie długu u komornika a alimenty
Alimenty są dość często spotykanym w Polsce typem zadłużenia, a jednocześnie trudnym do wyegzekwowania. Z tego względu prawodawca podjął pewne kroki, aby zwiększyć ich tak zwaną „ściągalność”. Między innymi komornik może ściągnąć większą część pensji niż w przypadku innych długów (60%), a także przy długach alimentacyjnych nie obowiązuje kwota wolna od potrąceń.
Jeśli chodzi o przedawnienie długu u komornika, będącego właśnie płatnościami alimentacyjnymi, jest kilka istotnych kwestii, o których musimy pamiętać. Przede wszystkim alimenty są wspomnianymi wcześniej płatnościami okresowymi, dlatego po stwierdzeniu wyrokiem sądu przedawniają się po 3 latach.
Bieg przedawnienia zaczyna się dla nich liczyć tak jak dla innych długów, a więc od dnia uprawomocnienia się wyroku. Jednocześnie trzeba wziąć pod uwagę, że liczy się on osobno dla każdej wymienionej w wyroku (bądź ugodzie zawartej przed sądem lub mediatorem ) raty.
2 Źródło: https://twitter.com/sjkaleta/status/1364596978815021057?lang=bn
Czy warto liczyć na przedawnienie długu u komornika sądowego?
Ignorowanie zobowiązania w nadziei, że nastąpi przedawnienie długu u komornika jest kiepskim rozwiązaniem. Trzeba bowiem pamiętać, że odsetki rosną nie tylko przed skierowaniem sprawy do sądu, ale wciąż zwiększają się także po uzyskaniu przez wierzyciela tytułu wykonawczego. Jak omówiono powyżej, przedawnienie jest mało prawdopodobne, a im większy dług, tym trudniej będzie z niego wyjść i tym bardziej dotkliwe będą działania podejmowane przez komornika w celu odzyskania dla wierzyciela jego środków.
Komornik może bowiem między innymi zająć część wynagrodzenia za pracę czy emerytury lub renty, a także nieruchomości i ruchomości należące do dłużnika (z kilkoma wyjątkami – nie może na przykład zająć ubrań codziennego użytku). Ukrywanie przed nim elementów swojego majątku czy próby innego przeszkadzania mu w pracy są niezgodne z prawem, a w razie problemów z kooperacją dłużnika, komornik może nawet wezwać policję.
Przedawnienie długu u komornika – podsumowanie
Przedawnienie długu u komornika to złożony temat. Można jednak skrócić go w dużej mierze do stwierdzenia, że możliwe jest ono czysto matematycznie i w praktyce nie można na nie liczyć, żeby uwolnić się od zadłużenia. W przypadku długów, które nie zostały potwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu, stosuje się krótszy okres przedawnienia i jest ono nieco bardziej prawdopodobne, aczkolwiek wciąż nie pewne.
W związku z tym najlepiej nie liczyć na przedawnienie, czy to przedawnienie długu u komornika, czy innego (zwłaszcza biorąc pod uwagę, że im dłużej zwlekamy ze spłatą, tym większe rosną odsetki), a zamiast tego warto rozważyć inne kroki. Takie jak chociażby skontaktowanie się z wierzycielem i dojście do kompromisu. Należy bowiem pamiętać, że komornik nie jest stroną w sprawie i działa na polecenie wierzyciela, więc sam nie może na przykład przestać ściągać długu z danego źródła (na przykład wynagrodzenia). Powinniśmy więc, o ile to możliwe, prowadzić negocjacje bezpośrednio z wierzycielem.
FAQ
Przedawnienie długu u komornika – co przerywa jego bieg?
Bieg, jaki toczy przedawnienie długu u komornika, można w każdym momencie przerwać poprzez szereg czynności. Można wśród nich wymienić wystąpienie do komornika o rozpoczęcie egzekucji komorniczej, ponowne wniesienie sprawy do sądu czy wszczęcie mediacji. Co ważne, dotyczy to zarówno wierzyciela, jak i dłużnika. Bieg przedawnienia przerywa także uznanie długu przez dłużnika. W razie przerwania biegu przedawnienia, jest on liczony na nowo od dnia, w którym został przerwany.
Dlaczego bieg przedawnienia długu komorniczego jest wstrzymywany na czas egzekucji?
Bieg przedawnienia komorniczego jest przerywany wszelkimi działaniami dążącymi do odzyskania długu przez wierzyciela (bądź uznaniem go przez dłużnika). Można powiedzieć, że egzekucja komornicza w całości jest jednym dużym działaniem, będącym zbiorem pomniejszych, stąd też na czas jej trwania bieg przedawnienia jest wstrzymywany. Co więcej, z uwagi na duże obłożenie komorników, a także brak kooperacji ze strony dłużników, egzekucja może niekiedy przedłużać się bądź ostatecznie okazać się nieskuteczna. Byłoby więc krzywdzącym dla wierzycieli, gdyby mimo kolejnych działań w ramach egzekucji, wciąż toczył się bieg przedawnienia.
Co w przypadku, gdy ktoś zgłosi do sądu przedawniony dług?
Jeśli faktycznie zdarzy się, że dług komorniczy czy inny zostanie przedawniony, a wierzyciel zgłosił sprawę do sądu lub będzie próbował ponownie rozpocząć egzekucję (na przykład z tego względu, że nie będzie zdawał sobie sprawy z przedawnienia), jego racja nie powinna zostać uznana. Obecnie sądy powinny z własnej inicjatywy sprawdzać, czy dług wciąż jest ważny, natomiast dla pewność warto samemu podnieść argument nieważności.