W wielu przypadkach warunkiem uzyskania zgody na coś będzie posiadanie stabilnego zatrudnienia. Na ogół nie wystarczy jednak osobiste zapewnienie danej osoby, że nie grozi jej bezrobocie. Wielokrotnie w życiu możemy spotkać się z sytuacją, w której niezbędna okaże się formalna promesa zatrudnienia i będziemy musieli jak najszybciej ją pozyskać.
Warto być na taką sytuację przygotowanym i zawczasu dowiedzieć się, czym promesa zatrudnienia właściwie jest i w jakich dokładnie przypadkach jest ona wymagana. Istotna okazać się może być również wiedza w zakresie tego, czy taka promesa jest wiążąca prawnie i jakie mogą być konsekwencje niedotrzymania jej. Wszystkie te kwestie, a także wiele innych kluczowych aspektów związanych z promesą, zostaną szczegółowo omówiono powyżej.
Spis treści
Co to jest promesa zatrudnienia i kiedy się ją wykorzystuje?
Promesa zatrudnienia jest dokumentem, w którym pracodawca deklaruje chęć przedłużenia umowy z obecnym pracownikiem lub zawarcia nowej umowy z osobą, która jeszcze dla niego nie pracuje, na przykład po jej przybyciu do danego kraju lub po zakończeniu się okresu wypowiedzenia w jej obecnym miejscu zatrudnienia. Można ją sporządzić z własnej inicjatywy, ale w większości przypadków promesę przygotowuje się, ponieważ wymaga tego bank lub inna instytucja.
Bank może wymagać przedstawienia promesy w przypadku, kiedy obecna umowa niedługo się kończy (lub ogółem została zawarta na czas określony), szczególnie w sytuacji, gdy jest to umowa zlecenie, a nie umowa o pracę. Takie wymaganie można spotkać przede wszystkim przy zaciąganiu kredytów hipotecznych czy innych kredytów opiewających na bardzo wysokie kwoty, ale nie tylko.
Konieczność przedstawienia promesy wynika z faktu, że bank chce mieć większą pewność w zakresie tego, że dana osoba przez dłuższy czas będzie w stanie terminowo spłacać swoje zobowiązania finansowe. Udzielenie kredytu osobie, która może niedługo stracić pracę i w związku z tym nie mieć pieniędzy na bieżące wydatki, jest bardzo ryzykowne.
Promesa zatrudnienia może być niekiedy wymagana także w przypadku przeprowadzki do obcego kraju. W przypadku Polaków dotyczy to przede wszystkim krajów spoza Unii Europejskiej. Rządy niektórych państw wprowadzają wymaganie posiadania promesy zatrudnienia od miejscowego pracodawcy jeszcze przed przeprowadzką, aby uniknąć sytuacji, w której dana osoba zostaje w nowym kraju bez środków do życia i musi korzystać z pomocy socjalnej.
1 Źródło: https://www.slideshare.net/ODRPiE/prezentacja-efz-m-ost
Czy promesa zatrudnienia jest wiążąca?
To, czy promesa zatrudnienia jest wiążąca, a więc, czy w razie jej niedotrzymania będzie można dochodzić swoich racji przed sądem, zależy od jej treści. W przypadku promes wydanych na potrzeby uzyskania przez pracownika kredytu, często można spotkać się w jej treści ze stwierdzeniem, że dokument wyraża tylko wolę pracodawcy na dzień jej sporządzenia.
W istocie nie jest gwarancją zatrudnienia i sytuacja w przyszłości może się zmienić, dokument ten nie powinien więc być traktowany jako umowa przedwstępna w myśl przepisów Kodeksu cywilnego. W praktyce takie oświadczenie pracodawcy jest bliższe listowi intencyjnemu niż wiążącej promesie zatrudnienia.
W takiej sytuacji pracownik, z którym mimo promesy nie zostanie przedłużona obecna umowa czy też nie zostanie zawarta pierwsza umowa, nie ma prawa do odszkodowania czy wymuszenia na drugiej stronie dotrzymania warunków promesy.
Dokument ma więc w dużej mierze wartość symboliczną (ale dla banku może okazać się wystarczającą przesłanką, aby wydać pozytywną decyzję kredytową, więc i tak warto poprosić o jego wystawienie). Warto podkreślić ten fakt, jeśli pracodawca będzie niechętny do jej wystawienia, z uwagi na fakt, że nie będzie miał pewności, czy rzeczywiście przedłuży z nami umowę.
Jeśli jednak promesa została skonstruowana jako umowa przedwstępna w myśl przepisów Kodeksu cywilnego (takie umowy spisuje się także na przykład w przypadku sprzedaży nieruchomości, jeszcze przed podpisaniem ostatecznej umowy sprzedaży), może ona być wiążąca.
W przypadku, kiedy promesa zatrudnienia nie została dotrzymana i uważamy, że powinniśmy mieć prawo do rekompensaty, najlepszym rozwiązaniem będzie skontaktowanie się z prawnikiem. Przeanalizuje on promesę i wskaże, czy ma ona moc prawną i czy warto starać się o odszkodowanie czy naprawienie powstałych krzywd.
Jak wygląda promesa zatrudnienia?
Nie ma jednego uniwersalnego wzoru promesy zatrudnienia. Jeśli chcemy być pewni, że nasza promesa zatrudnienia na pewno spełni wymagania danego banku lub innej instytucji, warto sprawdzić, czy udostępnia ona akceptowany wzór promesy na swojej stronie internetowej. W przypadku, kiedy takiego oficjalnego wzoru nie ma, możemy sporządzić ją samodzielnie lub skorzystać z przykładów dostępnych w Internecie.
Wśród elementów, które powinna zwierać promesa, można wyróżnić:
- dane obu stron (pracodawcy i pracownika)
- wymiar pracy (na przykład pełen etat)
- datę, od której ma obowiązywać nowa umowa
- wysokość wynagrodzenia (można też wskazać, że obecne warunki finansowe nie ulegną pogorszeniu).
Jeśli pragnie tego pracodawca lub pracownik, w promesie mogą być zawarte także bardziej szczegółowe informacje dotyczące warunków zatrudnienia, na przykład dotyczące nazwy stanowiska, na którym dana osoba ma być zatrudniona, oczekiwanych bonusów i udogodnień, ewentualnych kar za niedotrzymanie umowy i nie tylko.
Co robić, gdy nie możemy uzyskać promesy zatrudnienia?
Może się zdarzyć, że nie będziemy w stanie uzyskać promesy zatrudnienia, ponieważ na przykład nasz obecny pracodawca nie planuje przedłużać z nami umowy i nie będzie skłonny jej nam wystawić. Będzie to bardzo problematyczne w przypadku, kiedy na przykład promesa zatrudnienia została nam wskazana jako dokument niezbędny do otrzymania kredytu hipotecznego (lub innego typu kredytu).
W takiej sytuacji mamy kilka potencjalnych rozwiązań. Przede wszystkim powinniśmy skontaktować się z bankiem lub inną instytucją, która zażądała od nas dostarczenia promesy i zapytać, czy istnieje jakiś alternatywny dokument, który mógłby ją zastąpić. Być może uda się zmniejszyć ryzyko związane z udzieleniem kredytu w inny sposób, na przykład wykupując ubezpieczenie od utraty pracy, dzięki czemu promesa nie będzie już niezbędna.
Jeśli jednak okaże się, że dana instytucja nie widzi innej możliwości, nie pozostaje nam nic innego, jak zacząć szukać innego pracodawcy, który będzie skłonny wystawić nam taką promesę. Powinien w niej wskazać, że po zakończeniu okresu wypowiedzenia w naszym bieżącym miejscu zatrudnienia będzie na nas czekała nowa praca. Zanim jednak wszystko ustalimy, powinniśmy skonsultować się z instytucją wymagającą promesy, aby upewnić się, czy tego typu układ będzie dla niej akceptowalny.
2 Źródło: https://serwisy.gazetaprawna.pl/finanse-osobiste/artykuly/730408,kredyty-hipoteczne-rekomendacja-s-nie-masz-etatu-kredyt-mozesz-otrzymac.html
Podsumowanie
Promesa zatrudnienia nie jest trudna do uzyskania, jeśli posiadamy pracodawcę, który chce z nami współpracować i bez problemu ją nam wystawi. W przypadku, kiedy nie możemy liczyć na jej otrzymanie (ponieważ na przykład pracodawca nie chce mieć problemów w razie jej niedotrzymania), może pojawić się jednak problem z uzyskaniem kredytu czy otrzymaniem pozwolenia na osiedlenie się w jakimś kraju.
Łatwo zrozumieć, dlaczego banki czy inne instytucje mogą wymagać tego typu zaświadczenia. Brak pracy oznacza w większości przypadków brak dochodów, co może szybko doprowadzić do braku możliwości terminowego opłacania rat kredytu czy opłat za wynajem mieszkania. Dlatego też promesa zatrudnienia jest kluczowym dokumentem, który przynajmniej częściowo gwarantuje stabilność zarobków.