Postępowanie egzekucyjne to niezwykle trudna sytuacja dla osoby, przeciwko której się ono toczy. Z pewnością takiej osobie będzie zależeć na tym, aby jak najszybciej się ono zakończyło. Naturalnym końcem postępowania egzekucyjnego jest moment, w którym udało się wyegzekwować spłatę całości zobowiązania wraz z kosztami egzekucji i innymi opłatami. Nie każdy jednak wie, że postępowanie egzekucyjne może również zostać umorzone, czy to w całości, czy częściowo.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego to stosunkowo zawiły temat. Do umorzenia może dojść tylko w pewnych ściśle określonych przypadkach. Co ono właściwie oznacza i z jakimi konsekwencjami się wiąże, zarówno dla dłużnika, jak i wierzyciela? Jak powinien wyglądać wniosek o rzeczone umorzenie? Czytaj dalej, aby poznać odpowiedzi na te pytania!
Spis treści
Co oznacza umorzenie postępowania egzekucyjnego?
Umorzenie postępowania egzekucyjnego to specyficzny sposób jego zakończenia. Nie wynika on ze skuteczności działań komorniczych, a przeciwnie. Przy umorzeniu postępowania egzekucyjnego nie dochodzi do zaspokojenia całości świadczenia. Postępowanie może być umorzone w całości bądź jedynie częściowo.
Do umorzenia postępowania egzekucyjnego może dojść na kilka sposobów:
- z urzędu
- z mocy prawa
- na wniosek wierzyciela.
W szczególnych sytuacjach istnieje też możliwość umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika. Umorzenie może nastąpić w dowolnym momencie postępowania, a więc niedługo po jego rozpoczęciu, ale też po dłuższym czasie – wszystko zależy od okoliczności.
1 Źródło: https://zpf.pl/kto-zaplaci-za-nieskuteczna-egzekucje-komornicza/
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z urzędu to inaczej umorzenie postępowania przez organ egzekucyjny, to jest przez komornika. Komornik może zdecydować o umorzeniu postępowania w bardzo wielu różnorodnych przypadkach.
Najczęściej spotykanym powodem takiej decyzji są względy ekonomiczne. Jeśli z szacunków wynika, że w ramach egzekucji nie uda się pokryć nawet kosztów egzekucji (które są pokrywane z pozyskanych środków w pierwszej kolejności, nawet przed samym długiem), to jego dalsze prowadzenie jest niekorzystne.
Ponadto komornik może zdecydować o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z urzędu, jeśli w ciągu ostatnich sześciu miesięcy wierzyciel nie dokonał czynności niezbędnej do dalszego prowadzenia postępowania (na przykład nie przedstawił odpowiednich dokumentów) bądź też nie zażądał wznowienia postępowania, które zostało zawieszone.
Podstawą do umorzenia postępowania przez komornika jest też sytuacja, w której dłużnik bądź wierzyciel nie posiadają prawa do występowania przed sądem. Bywa również, że okaże się, że dług został niewłaściwie przyporządkowany i jest to na przykład dług o charakterze administracyjnym, więc jego egzekucją powinien zająć się inny organ.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa
Jak łatwo się domyślić, umorzenie postępowania egzekucyjnego z mocy prawa ma miejsce wtedy, kiedy pojawią się jakieś wynikające z prawa przeszkody, które uniemożliwiają skuteczne prowadzenie egzekucji.
Może się tak zdarzyć, kiedy na przykład okaże się, że postępowanie zostało wszczęte przeciwko spółce, która ogłosiła upadłość.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela
Umorzenie postępowania egzekucyjnego może nastąpić na wniosek wierzyciela. Zwykle taka sytuacja ma miejsce, kiedy dłużnikowi i wierzycielowi uda się dojść do porozumienia i ustalić harmonogram spłaty odpowiadający im obu.
Takie rozwiązanie często jest dla stron korzystniejsze niż dalsze postępowanie egzekucyjne, jako że generuje ono duże koszty egzekucji, które są pokrywane w pierwszej kolejności i mogą znacznie spowolnić proces spłaty zadłużenia.
Czy może dojść do umorzenia postępowania egzekucyjnego na wniosek dłużnika?
Istnieje możliwość złożenia przez dłużnika wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego, jednak kodeks postępowania cywilnego określa tylko kilka konkretnych przypadków, w których będzie to możliwe. Nie dotyczą one na przykład sytuacji, w której dłużnik nie ma środków na spłatę zobowiązania, a przypadków bardziej technicznych.
Po pierwsze, dłużnik ma prawo złożyć wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego, jeśli postępowanie egzekucyjne zostało wszczęte mimo braku tytułu wykonawczego bądź tytuł wykonawczy co prawda istnieje, ale został pozbawiony klauzuli wykonalności (może się tak zdarzyć choćby w przypadku, gdy sąd drugiej instancji rozstrzygnął sprawę inaczej niż sąd pierwszej instancji).
Krótko mówiąc, chodzi tutaj o przypadki, kiedy postępowanie egzekucyjne rozpoczęło się lub toczy się nieprawnie. Dodatkowo, kodeks postępowania cywilnego pozwala dłużnikowi na wnioskowanie o umorzenie postępowania także w sytuacji, gdy postępowanie dotyczy świadczeń wymagalnych w przeszłości, natomiast musi być spełnione kilka warunków.
Dłużnik musi uregulować wszelkie świadczenia wymagalne obecnie, a także złożyć do depozytu sądowego środki w wysokości równej sumie świadczeń okresowych za kolejne 6 miesięcy. Co więcej, komornikowi powinna być przyznana możliwość podjęcia tych środków w razie, gdyby doszło do opóźnień w spłacie świadczeń (również w takiej sytuacji dochodzi do wszczęcia nowej egzekucji komorniczej z urzędu).
Czy śmierć dłużnika jest podstawą do umorzenia postępowania egzekucyjnego?
Mogłoby się wydawać, że jedną z przesłanek do automatycznego umorzenia postępowania egzekucyjnego będzie śmierć dłużnika. W rzeczywistości tak jednak nie jest, ponieważ długi są dziedziczone wraz ze spadkiem.
W praktyce oznacza to, że zazwyczaj po śmierci dłużnika postępowanie jest zawieszone (nie umarzane. Jest ono kontynuowane po ustaleniu spadkobierców, a to, w jakim stopniu i z jakich środków będzie można dochodzić roszczenia zależne będzie od sposobu przyjęcia spadku (wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza).
Wyjątkiem jest tutaj sytuacja, w której wszyscy spadkobiercy zrzekli się spadku. W takiej sytuacji faktycznie postępowanie zostanie umorzone.
Wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego – jak powinien wyglądać?
Nie ma jednego przyjętego wniosku o umorzenie postępowania komorniczego. Można w związku z tym skorzystać z któregoś z dostępnych w Internecie wzorów lub napisać wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego samodzielnie. Należy jedynie zadbać o to, aby znalazły się w nim wszystkie kluczowe informacje.
Przede wszystkim niezbędne będą dane dłużnika i wierzyciela, a także sygnatura sprawy (postępowania egzekucyjnego). Konieczne będzie podanie powodu, z którego składany jest wniosek o umorzenie postępowania. W razie, gdyby istniały dokumenty dające podstawę twierdzeniom o zaistnieniu przesłanek do umorzenia postępowania, należy również dołączyć je do wniosku.
Wniosek o umorzenie postępowania należy przekazać do kancelarii komornika, który zajmuje się daną sprawą. Najlepiej skontaktować się z kancelarią bezpośrednio, aby ustalić najdogodniejszy sposób i termin dostarczenia wniosku.
Czym skutkuje umorzenie postępowania egzekucyjnego?
Jeśli dojdzie do umorzenia postępowania egzekucyjnego, komornik nie będzie prowadził dalszych działań w danej sprawie. Można więc odetchnąć i nie spodziewać się kolejnych listów z jego kancelarii, znikającej części wypłaty czy odwiedzin w miejscu zamieszkania.
Ponadto wraz z umorzeniem postępowania uchylane są już dokonane czynności egzekucyjne. Chodzi tutaj na przykład o sytuację, w której komornik zajął ruchomości lub nieruchomość dłużnika na poczet spłaty zobowiązania, ale jeszcze ich nie spieniężył. W takim przypadku zajęta ruchomość lub nieruchomość powinna wrócić do dłużnika.
2 Źródło: https://forsal.pl/artykuly/1458303,start-komorniczego-allegro.html
Trzeba jednak zapamiętać, że umorzenie postępowania egzekucyjnego nie równa się umorzeniu długu. Przeciwnie – ten sposób zakończenia egzekucji wiąże się właśnie z tym, że świadczenie nie zostało spełnione i dług wciąż istnieje.
W razie, gdyby zmieniły się okoliczności, które doprowadziły do umorzenia długu (na przykład poprawiłaby się sytuacja finansowa dłużnika i egzekucja mogłaby być skuteczna), nic nie stoi na przeszkodzie, aby rozpoczęte zostało nowe postępowanie egzekucyjne. W tym celu wierzyciel będzie musiał zwrócić się ponownie do komornika z wnioskiem o rozpoczęcie postępowania.
Tytuł wykonawczy, który został przekazany komornikowi przy rozpoczęciu pierwotnego postępowania po jego umorzeniu zostanie zwrócony wierzycielowi. Znajdzie się na nim natomiast informacja o umorzeniu, a także o tym, jaką kwotę do momentu umorzenia udało się odzyskać, tak, aby w razie rozpoczęcia nowego postępowania egzekwowana była tylko jeszcze nie odzyskana kwota.
Podsumowanie
Umorzenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela lub z innych względów może być ulgą dla dłużnika. Znika bowiem znad jego głowy widmo zajęcia części wynagrodzenia, pieniędzy z konta bankowego, ruchomości czy nawet nieruchomości. Z drugiej strony, trzeba pamiętać, że po umorzeniu postępowania dług nie znika, a w razie, gdyby okoliczności się zmieniły, postępowanie egzekucyjne może zostać rozpoczęte na nowo, dopóty nie uda się odzyskać całości długu (wraz z kosztami egzekucji).
Jeśli więc nawet doszło do umorzenia postępowania, warto przyjąć aktywną postawę i skontaktować się z wierzycielem, aby ustalić plan spłaty zobowiązania (o ile oczywiście umorzenie nie jest wynikiem tego, że doszło się do porozumienia z wierzycielem). W ten sposób być może uda się wynegocjować bezstresową spłatę na własnych warunkach. Wierzyciel powinien być skłonny do negocjacji, jako że z uwagi na nieskuteczność postępowania egzekucyjnego nie będzie mógł już, przynajmniej na jakiś czas, pokładać nadziei w ścieżce przymusowego zwrotu należności.
FAQ
Czy zawieszenie i umorzenie postępowania egzekucyjnego oznaczają to samo?
Nie, zawieszenie oraz umorzenie postępowania egzekucyjnego to dwie różne czynności. W obu przypadkach wstrzymywane są dalsze działania komornika – w tym pierwszym przypadku do odwołania zawieszenia, w drugim do wszczęcia nowego postępowania. Jednak zawieszenie nie równa się uchyleniu dotychczasowych czynności komorniczych, a więc na przykład zdjęcia zajęć z ruchomości i nieruchomości dłużnika, podczas gdy przy umorzeniu postępowania wszelkie czynności są uchylane.
Czy postępowanie egzekucyjne dotyczące płatności alimentacyjnych może zostać umorzone?
Postępowania dotyczące płatności alimentacyjnych wiążą się ze szczególnymi zasadami, mającymi na celu zwiększyć ich ściągalność. W związku z tym niedopuszczalne jest w ich przypadku umorzenie postępowania w kilku ściśle określonych przypadkach. Otóż nie może dojść do umorzenia, jeśli będzie to umorzenie z powodu bezskuteczności egzekucji (czyli w przypadku, gdy na przykład dłużnik nie dysponuje wynagrodzeniem, ruchomościami i nieruchomościami z których można byłoby ściągać dług) lub umorzenie z mocy prawa.
Co można zrobić w przypadku niezadowolenia z decyzji o umorzeniu postępowania egzekucyjnego?
Na decyzję o umorzeniu postępowania egzekucyjnego można złożyć zażalenie. Decydują się na to niekiedy między innymi wierzyciele w przypadku, gdy komornik zdecydował o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z uwagi na bezskuteczność egzekucji, a uważają, że warto było prowadzić dalsze działania. Można też złożyć wniosek o podjęcie nowego postępowania egzekucyjnego.