Wskaźnik DI – do czego służy i jak go obliczyć

Kiedy chcesz zaciągnąć kredyt, zwłaszcza pierwszy raz, ogrom formalności może wydawać się przytłaczający. Spotkasz się z wieloma specjalistycznymi pojęciami, które musisz dobrze zrozumieć, żeby podejmować świadome wybory. Zaciągnięcie kredytu to w końcu niezwykle poważna decyzja, od której będzie zależeć Twoja sytuacja finansowa w przyszłości. Gdy mowa o kredycie hipotecznym, zobowiązujesz się przecież na długie lata. Dlatego warto, abyś poznał znaczenie i specyfikę wskaźnika DI – jednego z ważniejszych mierników zdolności kredytowej. Czytając dalej dowiesz się, co to za miernik i jak go obliczać. Przybliżymy, jak wskaźnik DI wpływa na decyzję o przyznaniu kredytu i zastanowimy się, czy odbija się na jego kosztach. Na koniec przyjrzymy się, co jeszcze może mieć wpływ na Twoją zdolność kredytową. Wszystkie najważniejsze informacje o wskaźniku DI zebraliśmy dla Ciebie poniżej. 

Czym jest wskaźnik DI

Skrót „DI” pochodzi od angielskiego wyrażenia disposable income, które oznacza środki dostępne do rozporządzania. Wskaźnik DI to zatem wskaźnik dochodu dyspozycyjnego. Wielkość ta reprezentuje kwotę, jaka zostaje w portfelu danej osoby po uregulowaniu wszystkich zobowiązań finansowych. Mowa tutaj o stałych, comiesięcznych obciążeniach, takich jak:

• czynsz mieszkaniowy;
• opłaty za abonament telefoniczny i media;
• koszty utrzymania samochodu;
• raty kredytów i pożyczek już zaciągniętych;
• rata kredytu, o który się ubiegamy;
• świadczenia alimentacyjne;
• inne regularne zobowiązania.

Wskaźnik DI mówi więc o tym, ile pieniędzy zostaje Ci „na czysto” każdego miesiąca. Jest to kwota, którą możesz przeznaczać na dowolnie wybrane cele – w tym nowe zobowiązania. I tutaj dochodzimy do sedna omawianego zagadnienia. Wskaźnik DI jest bowiem jednym z głównych kryteriów, na podstawie których bank oceni Twoją zdolność kredytową. Zamierzasz ubiegać się o przyznanie kredytu lub pożyczki? Czytając dalej poznasz wszystkie niezbędne informacje dotyczące wskaźnika DI.

Znaczenie wskaźnika DI dla kosztów kredytu

Dlaczego wskaźnik DI to jedno z pierwszych kryteriów decydujących o przyznaniu kredytu? Jest to miernik dużo bardziej realny niż samo zestawienie przychodów z deklaracji PIT. Na jego podstawie bank zyskuje duże lepsze pojęcie o Twojej płynności finansowej. Czemu tak jest? Wskaźnik DI mówi o tym, ile pieniędzy faktycznie masz do dyspozycji. Wyobraź sobie sytuację, w której Twoje dochody są wysokie, ale masz już kilka kredytów i pożyczek o znaczących kwotowo ratach. Niewiele zostaje Ci na bieżące wydatki, nie mówiąc już o dodaniu do równania kolejnego comiesięcznego zobowiązania. Właśnie dlatego wskaźnik DI jest świetnym informatorem odnośnie Twojej płynności finansowej i potencjalnej wypłacalności. 

Krótko mówiąc, obliczając wskaźnik DI bank sprawdza, czy zwyczajnie wystarczy Ci środków na spłatę kolejnego zobowiązania. Dlatego w najlepszej sytuacji są kredytobiorcy, dla których wskaźnik DI to liczba dodatnia. Im większa wartość bezwzględna, tym lepiej – duża ilość dyspozycyjnej gotówki to mniejsza szansa na utratę płynności. Pamiętaj jednak, że w każdym banku minimalny wskaźnik DI kwalifikujący klienta do przyznania kredytu będzie inny.

Czy wysokość wskaźnika dochodu dyspozycyjnego wpływa na ostateczny koszt kredytu? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, można jednak doszukać się tutaj pewnej zależności. Logicznie rzecz biorąc, im wyższy wskaźnik DI, tym lepsza wypłacalność potencjalnego klienta. Kredytobiorca z dobrą płynnością finansową to mniejsze ryzyko, że zobowiązanie nie zostanie spłacone. Wraz ze spadkiem wartości wskaźnika DI większa jest szansa, że pojawią się trudności z regularnym opłacaniem wierzytelności. A większe ryzyko dla banku niestety generuje wyższe koszty dla klienta. Dlatego można stwierdzić, że wskaźnik DI wpływa na całkowitą wysokość wydatków związanych ze spłatą kredytu.

Jak obliczyć wskaźnik DI?

Wskaźnik DI brzmi skomplikowanie, ale w praktyce obliczenie jego wartości jest sprawą dosyć prostą. Kalkulacja odbywa się poprzez odjęcie wszystkich zobowiązań kredytobiorcy (wymienionych w punkcie „Czym jest wskaźnik DI”) od jego dochodu netto. Uproszczony wzór wygląda więc następująco:

wskaźnik DI = miesięczny dochód netto – suma wszystkich comiesięcznych zobowiązań finansowych

Pamiętaj, żeby kalkulując swoje cykliczne wydatki uwzględnić w nich przyszłe zobowiązania. Mowa tutaj o kredycie, który chcesz zaciągnąć. Przecież właśnie po to chcesz obliczyć swój wskaźnik DI. Jak zabrać się do obliczeń?

Przede wszystkim potrzebny będzie Ci dochód netto, czyli Twoja wypłata „na rękę”. Krótko mówiąc jest to pełne wynagrodzenie pomniejszone o wysokość składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne oraz zaliczki na podatek dochodowy. Możesz więc zwyczajne sięgnąć po swój wyciąg bankowy i spisać kwotę dochodu. Jeśli Twoje wynagrodzenie z miesiąca na miesiąc różni się, uśrednij tę wielkość. 

Do obliczenia wskaźnika DI konieczne będą następnie wszystkie Twoje zobowiązania finansowe. Zrób listę opłat, które ponosisz każdego miesiąca. Uwzględnij nawet kwoty, które pozornie wydają się bez znaczenia, takie jak abonament za telefon czy internet. Do zestawienia dopisz także raty aktywnych kredytów i pożyczek, jeśli takowe posiadasz. Nie zapomnij dodać tutaj kosztów zobowiązania, o zaciągnięcie którego będziesz się ubiegać. 

Teraz masz już wszystkie elementy potrzebne do obliczenia Twojego aktualnego wskaźnika DI. Podstaw je do wzoru i wykonaj proste obliczenia. Oby wynik był dodatni!

Wskaźnik DI to jedynie początek drogi do zaciągnięcia kredytu

Określając zdolność kredytową potencjalnego kredytobiorcy, bank bierze pod uwagę szereg czynników. Wskaźnik dochodu dyspozycyjnego (DI) to tylko jeden z nich. Innym ważnym miernikiem jest DtI (debt to income). Wielkość ta określa, jaką część Twojego miesięcznego dochodu netto pochłania spłata zobowiązań finansowych (raty kredytów i pożyczek). Dawniej dopuszczalne progi DtI określała Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). Dzisiaj banki same decydują, jaki poziom wskaźnika jest odpowiedni dla ich klientów. Istnieje także indeks DSTL, który również określa proporcję zobowiązań do dochodów kredytobiorcy, ale w skali całego roku. W tym wypadku KNF określa już minimalny rekomendowany poziom tej proporcji i jest to przynajmniej 40%.

Kolejny wskaźnik, który należy wziąć pod uwagę to loan to value – LtV. Wielkość ma szczególne znaczenie przy umowie kredytu hipotecznego i określa stosunek kwoty zobowiązania do wartości kredytu. LtV często mylony jest z wkładem własnym, ale w rzeczywistości to zupełnie co innego. Oblicza się go bowiem w następujący sposób. Od wartości nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie odejmujemy wkład własny – otrzymujemy w ten sposób kwotę, na jaką musimy zaciągnąć kredyt. Tę wielkość następnie dzielimy przez wartość zabezpieczenia. Otrzymana wartość często decyduje nie tylko o pozytywnej lub negatywnej decyzji kredytowej, ale także o kosztach kredytowania. Zgodnie z rozporządzeniami, wskaźnik LvT może wynosić maksymalnie 80% (lub 90% z dodatkowym zabezpieczeniem). Im wyższa wartość miernika, tym większe koszty całkowite kredytu.

Wskaźniki są ważnym elementem oceny zdolności kredytowej, ale nie jedynym. Dużą rolę pełni tutaj bowiem historia klienta, którą bank pozyskuje od Biura Informacji Kredytowej. Raport BIK informuje, jakie zobowiązania finansowe zaciągałeś w przeszłości. Podaje też, czy płaciłeś raty terminowo i regularnie. Jeśli tak, rośnie Twoja szansa na uzyskanie nowego kredytu. W sytuacji odwrotnej bank może pokazać Ci czerwone światło. Zaskakujące jest jednak to, że brak historii w BIK może być również postrzegany negatywnie. Bank nie wie wtedy, jakie jest Twoje podejście do płacenia rat, czy nie będziesz o nich zapominać i spóźniać się z wpłatami. Dlatego jeśli wiesz, że w najbliższej przyszłości będziesz starać się o większy kredyt, zadbaj o zbudowanie pozytywnej historii kredytowej. Rób małe zakupy na raty i spłacaj je jak w zegarku. Dzięki temu znacząco zwiększysz swoją szansę na zaciągnięcie kredytu!