Raty annuitetowe – czym są?

Każdy kredytobiorca przy podpisywaniu umowy kredytowej może zdecydować się na rodzaj rat, chociaż większość banków proponuje od razu raty annuitetowe, inaczej mówiąc raty równe w celu wyrównania zdolności kredytowej klienta. Raty równe to jeden z powszechnych mechanizmów stosowanych przy regulowaniu zobowiązania i rywalizują jedynie z ratami malejącymi. Kredytobiorca charakteryzujący się pozytywną zdolnością kredytową może wybrać odpowiadający mu mechanizm spłaty. Każdy ma pewne wady i zalety i warto je odnieść do własnych potrzeb i realnej sytuacji ekonomicznej gospodarstwa domowego. Właściwe dopasowanie spłaty kredytu ułatwia planowanie finansów osobistych i ogranicza problemy w kontakcie z bankiem detalicznym. Najlepiej taką decyzję podjąć od razu na etapie podpisywania umowy kredytowej. Poniżej poznasz najważniejsze zasady związane z ustalaniem rat równych.

Raty annuitetowe – definicja

Raty annuitetowe to inaczej mówiąc raty równe, czyli niezmienne przez cały okres spłaty zobowiązania i to niezależnie, czy kredytobiorca ma do czynienia z kredytem gotówkowym, hipotecznym, samochodowym, inwestycyjnym. Naturalnie raty równe składają się z części odsetkowej i kapitałowej. Najczęściej sprawdzają się przy średniej/niskiej zdolności kredytowej i umożliwiają idealne zaplanowanie spłaty. Wysokość raty stałej może się jednak zmieniać w zależności od rodzaju umowy. Nieco inaczej sytuacja wygląda przy stałym oprocentowaniu oraz inaczej przy oprocentowaniu zmiennym uzależnionym od stawki WIBOR. W zależności od specyfiki umowy bank ustala nowy harmonogram i wysokość raty. Większość banków ustawia metodę annuitetową za podstawową dla kredytobiorców, bez możliwości zmiany przy niskiej zdolności kredytowej. Dlaczego? Alternatywa dla rat równych to raty malejące. Przy ratach malejących na początku kredytobiorca spłaca znacznie większe kwoty, ale z czasem koszty się zmniejszają. Wybranie rat malejących wymaga posiadania stosunkowo dużych dochodów miesięcznych.

Annuitetowe raty kredytu – kiedy warto je wybrać?

Tak naprawdę na raty annuitetowe może zdecydować się każdy kredytobiorca zaakceptowany przez bank detaliczny po analizie zdolności kredytowej. To podstawowy mechanizm współpracy pomiędzy kredytobiorcami a sektorem bankowości detalicznej. System spłaty kredytu gotówkowego lub innego rodzaju to jedno, ale czas podjęcia decyzji o podpisaniu umowy to kolejna kwestia. Niskie stopy procentowe to najlepszy okres na podejmowanie decyzji o nowym zobowiązaniu. Natomiast wysokie stopy procentowe zwiększają ryzyko braku spłaty i wymuszają sporą ostrożność w organizowaniu wydatków. Raty annuitetowe, a zmiana oprocentowania to kolejny problem dla kredytobiorcy, ponieważ rynek kredytowy obciąża polityka monetarna i komunikaty nadchodzące z Narodowego Banku Polskiego. Ustalone na początku raty równe mogą się zmienić z czasem, ale bank detaliczny oczywiście poda taką informację. Nie można się temu dziwić, ponieważ funkcjonowanie banków uzależnia się od wysokości stóp procentowych i od stawek WIBOR. Utrzymanie możliwie stałej wartości rat to większe bezpieczeństwo dla kredytobiorcy oraz banku. Jeżeli kredytobiorca wie, że raty nie zmienią się w czasie, nie będzie nagle zmieniał struktury wydatków w budżecie domowym. Stała rata w pewnym stopniu wymusza dyscyplinę ekonomiczną. W ratach stałych klient nie widzi właściwie zmian pomiędzy częścią odsetkową a kapitałową.

Rata annuitetowa – kalkulator

Dobra praktyka to samodzielne przeliczenie rat równych annuitetowych za pośrednictwem multimedialnego kalkulatora oraz rat malejących i czy aktualna zdolność kredytowa wystarczy do wyboru danego rozwiązania. Metoda annuitetowa to mechanizm podstawowy występujący w większości porównywarek kredytowych, dlatego samodzielne obliczenia zajmują niewiele czasu i wyróżniają się sporą wygodą. Kredytobiorca może zdecydować się też na zmianę mechanizmu spłaty zobowiązania, ale to wymaga przeprowadzenia dodatkowej analizy zdolności kredytowej oraz sporządzenia odpowiedniej adnotacji. Zmiany zachodzą z reguły z rat malejących na równe po wzroście stóp procentowych. Polityka wysokich stóp procentowych zniechęca do stosowania rat malejących na rzecz równych ze względu na większą stabilność budżetu domowego.

Rata kredytu składa się z części kapitałowej oraz odsetkowej. Do obliczeń potrzebujesz zatem oprocentowania w skali roku i całej kwoty zobowiązania oraz czasu spłaty. Wzór na wyliczenie raty równej występuje w standardowych arkuszach kalkulacyjnych. Przy ratach równych występuje też rata wyrównująca, zaokrąglająca koszty w ostatnim okresie regulowania zobowiązania. Obliczenia banku warto porównać z własnymi w celu zabezpieczenia interesów.

Wysokością raty równej można w pewnym stopniu manipulować. Jak to zrobić? Wystarczy po prostu wydłużyć okres kredytowania lub zwiększyć zdolność kredytową. Wydłużenie okresu spłaty wiąże się ze zwiększeniem kosztów całkowitych zobowiązania, ale dla wielu kredytobiorców stosunkowo niska rata miesięczna to ważniejszy cel od podsumowania całości. Raty annuitetowe to też raty uśrednione, więc taka definicja ułatwia zrozumienie zagadnienia. Dla początkujących kredytobiorców, którzy nie chcą za bardzo zagłębiać się w mechanizmy naliczania odsetek, rata równa to idealne rozwiązanie, ponieważ stabilne oraz mocno czytelne. Raty stałe to wyraźnie mniejsze ryzyko dla kredytobiorców i banków. To standard rekomendowany przez Komisję Nadzoru Finansowego i wewnętrzną politykę sektora bankowości detalicznej.

Metoda annuitetowa – wady i zalety

Gwarancja na raty równe annuitetowe niestety nie występuje i musisz się pogodzić z ich zmiennością w zależności od ustaleń polityki monetarnej. Inaczej sytuacja z ratami przedstawia się przy zmiennym oraz stałym oprocentowaniu. W przypadku kredytu z oprocentowaniem zmiennym otrzymasz nowy harmonogram raz na kilka miesięcy. Raty równe to zatem wyraźnie raty uśrednione uzależniające się od stóp procentowych i rodzaju podpisanej umowy. Największa zaleta wynika z samego mechanizmu uśrednienia i stabilności. Przez cały okres spłaty kredytobiorca ponosi takie samo obciążenie, które naturalnie można zminimalizować poprzez wyższe zarobki z czasem, dokonywanie nadpłat, przez korzystną zmianę polityki monetarnej. Nie jest bowiem powiedziane, że wysokie stopy procentowe utrzymają się przez kolejne lata, chociaż nie warto na takim założeniu opierać wszystkich decyzji kredytowych. Niezmienność rat to większa stabilność psychiczna i komfort spłat. Raty malejące dla porównania obciążają budżet i to bardzo mocno przez pierwsze lata regulowania zobowiązania. Opłacalność rat malejących w porównaniu do równych to wartość nieznaczna, właściwie w niektórych przypadkach pomijalna. Raty równe mniej obciążają zdolność kredytową, dlatego to rozwiązanie dla klientów bankowości detalicznej znajdujących się na granicy pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Banki zdecydowanie wolą podpisywanie umów z ratami równymi, a nie malejącymi, ponieważ mniej ryzykują. Metoda annuitetowa posiada więcej zalet od wad i nie bez powodu stanowi fundament podpisywania umów kredytowych.

Dlaczego warto zainteresować się mechanizmem spłaty zobowiązania?

Ustalenie pożądanego mechanizmu spłaty zobowiązania to bardzo ważny krok dla każdego kredytobiorcy potrzebującego wyraźnego odciążenia budżetu domowego. Przy ratach malejących występuje duże ryzyko nagłej zmiany stóp procentowych. Im wyższe stopy procentowe, tym większe obciążenie finansów, a tym samym ryzyko pogorszenia historii kredytowej. Raty równe taki problem właściwie eliminują lub mocno ograniczają. Jeżeli nie jesteś przekonany co do mechanizmu, powinieneś skonsultować się z niezależnym doradcą kredytowym. Przy okazji wykonaj przykładowe obliczenia rat równych w bezpłatnych kalkulatorach. Kalkulator rat annuitetowych przydaje się przed podpisaniem umowy i ułatwia porównanie wartości z tymi sugerowanymi przez kredytodawcę.