CZY MOŻNA COFNĄĆ PRZELEW?

4 listopada 2020

Przelewy są bardzo szybką i wygodną formą przekazywania środków, czy to drugiej osobie, czy jakiemuś sklepowi lub instytucji. Polacy wykonują rocznie łącznie miliony tego typu transakcji. Większość z nich przebiega bez żadnego problemu, ale nie wszystkie.

Wśród wszystkich tych przelewów zawsze znajdzie się odsetek takich, które z jakiegoś względu zostały wykonanie niepoprawnie i pojawia się potrzeba ich cofnięcia. Tego typu przypadki zdarzają się na tyle rzadko, że większość osób nie będzie wiedziało, jak postępować i do kogo się zwrócić, aby naprostować błąd i odzyskać swoje pieniądze. Pojawia się w związku z tym kluczowe pytanie: czy można cofnąć przelew? Co robić, jeśli środki już trafiły na błędne konto?

Spis treści

Kiedy cofnięcie przelewu będzie przydatne, a kiedy nie?

Chociaż przelewy są stosunkowo prostymi do przeprowadzenia operacjami, to mimo wszystko jest kilka różnorodnych błędów, które można w ich ramach popełnić. Najczęściej spotykane z nich to:

niepoprawne dane odbiorcy
błędny numer konta
zła kwota przelewu.

Niepoprawne dane odbiorcy mogą oznaczać na przykład literówkę czy po prostu błąd w imieniu i nazwisku lub adresie wpisanym w przelewie. W takiej sytuacji nie musimy jednak zaprzątać sobie głowy tym, czy można cofnąć przelew, ponieważ, o ile poprawnie wpisaliśmy numer konta, przelew i tak trafi do właściwego adresata. Banki bowiem nie weryfikują tego, co wpisujemy w polach nazwy odbiorcy czy jego adresu i nie ma to żadnego wpływu na to, gdzie trafią pieniądze. Kluczowy jest jedynie numer konta.

To właśnie błąd w numerze konta jest najczęściej spotykanym i najbardziej problematycznym błędem, jaki można popełnić przy wysyłaniu przelewie. Numer konta jest w końcu bardzo długim szeregiem cyfr i stosunkowo łatwo jest się pomylić podczas jego wpisywania, szczególnie, jeśli robimy to w pośpiechu. Konsekwencje błędu w numerze konta mogą być różne, w zależności od tego, o jakiego rodzaju błędzie mówimy.

Jeśli po prostu wpiszemy numer za krótki lub za długi, to z dużym prawdopodobieństwem bank nawet nie pozwoli nam wysłać takiego zlecenia, a każe dokonać poprawki. Względnie środki wrócą po jakimś czasie na nasze konto, ponieważ z oczywistych względów nie będzie się dało zrealizować zlecenia.

Inaczej jest w przypadku, kiedy wpisaliśmy odpowiednią ilość cyfr, ale po prostu pomyliliśmy niektóre czy nawet jedną z nich. W takiej sytuacji ma znaczenie, czy wpisany numer należał do nieaktywnego, czy do aktywnego rachunku.

Jeśli rachunek był nieaktywny, to problemów będziemy mieli znacznie mniej, ponieważ bank albo od razu odrzuci takie zlecenie, albo po pewnym czasie zwróci nam pieniądze, kiedy środki nie będą mogły zostać przelane, ponieważ okaże się, że rachunek jest nieaktywny.

To, ile będziemy musieli poczekać na zwrot, zależy od zasad panujących w danym banku. Zaś jeśli rachunek jest aktywny, pojawia się poważniejszy problem, ponieważ, o ile przelew nie zostanie cofnięty, środki do nas nie wrócą, a zostaną zaksięgowane na nieprawidłowym rachunku.

Ostatni przypadek dotyczy złej kwoty przelewu. Jeśli jest ona zbyt niska, możemy po prostu dosłać brakującą kwotę drugim przelewem, ale może się zdarzyć, że po prostu wyślemy za dużo (ponieważ na przykład dopiszemy o jedno więcej zero niż powinniśmy). Kiedy znamy odbiorcę i ufamy mu możemy liczyć, że sam odda nam nadwyżkę, ale jeśli na przykład płacimy komuś za przedmiot zakupiony na aukcji internetowej, nie mamy już takiej pewności. W takim wypadku najprostszym rozwiązaniem będzie udanie się jak najszybciej do bankomatu i wypłacenie tylu środków, aby nie dało się wysłać przelewu.

To, czy cofnięcie przelewu będzie możliwe, zależy od dwóch kluczowych czynników. Po pierwsze istotne jest, jakie zasady w tej kwestii ma nasz bank. Nie każda instytucja w Polsce pozwala na cofnięcie już zleconego przelewu, dlatego warto to sprawdzić, zanim zwrócimy się do niej z taką prośbą. Są takie banki, w których możliwe jest tylko wycofanie zlecenia stałego lub zlecenia z datą przyszłą.

Drugim istotnym czynnikiem jest czas. Żeby zrozumieć, dlaczego ma on znaczenie, trzeba dowiedzieć się najpierw, jak po kolei odbywa się proces wykonywania przez bank przelewu. Zaczyna się on zlecenia przelewu przez nadawcę. Następnie bank nadawcy odbiera przelew w momencie rozpoczęcia się sesji wychodzącej.

Dalej przelew jest księgowany przez system Krajowej Izby Rozliczeniowej (KIR), po czym oczekuje na sesję przychodzącą w banku odbiorcy. Taki proces działa w przypadku przelewów zewnętrznych – jeśli odbiorca ma konto w tym samym banku, co nadawca, przelew trafia do niego natychmiastowo.

W każdym dniu roboczym mają miejsce trzy sesje Elixir:

sesja poranna
sesja popołudniowa
sesja wieczorna.

Każdy bank może mieć nieco inne godziny sesji, na przykład w Alior Banku dla przelewów wychodzących sesja I ma miejsce o 9:30, sesja II o 13:30, a sesja III o 16:00. Z kolei dla przelewów przychodzących sesja I jest o godzinie 11:00, sesja II o 15:00, a III o 17:00. Zupełnie inaczej jest w mBanku, gdzie dla przelewów wychodzących I sesja ma miejsce o 6:00, II o 10:00, a III o 13:30. Znaczące różnice występują także w przypadku godzin sesji dla przelewów przychodzących.

Chcąc obliczyć, kiedy przelew trafi z jednego banku do drugiego, musimy wziąć pod uwagę godzinę najbliższej sesji wychodzącej w banku nadawcy, następnie najbliższej sesji KIR, a na koniec najbliższej sesji przychodzącej w banku odbiorcy.

Poranna sesja KIR trwa od godziny 10:30 do 11:00, popołudniowa od godziny 14:00 do 15:00, a wieczorna od godziny 17:00 do 17:30. Oznacza to, że jeśli na przykład wyślemy przelew z mBanku o godzinie 12 rano w poniedziałek do Banku Millenium, to najpierw musimy czekać na najbliższą sesję wychodzącą mBanku (będzie o godzinie 13:30), następnie na sesję KIR (od 14 do 15), a na końcu na sesję przychodzącą Banku Milennium (15:30).

Kiedy środki trafią już na konto nadawcy, nie będzie się dało cofnąć przelewu. Odpowiedź na pytanie, czy można cofnąć przelew, brzmi więc: tak, ale tylko pod warunkiem, że bank na to zezwala, a przelew nie trafił jeszcze do sesji Elixir.

1 Źródło: https://polskatimes.pl/25-lat-systemu-elixir-to-pierwszy-w-polsce-elektroniczny-system-przelewow-bankowych-rekord-padl-21-grudnia-2018-roku/ar/c3-14056547

Jak cofnąć przelew?

Istnieje kilka sposobów na cofnięcie przelewu. Najprostszy z nich, ale również ten najmniej dostępny, to anulowanie przelewu z poziomu serwisu transakcyjnego banku lub aplikacji mobilnej. Z reguły taka operacja jest możliwa tylko w przypadku zleceń stałych lub ewentualnie przelewów z przyszłą datą, a nie zwykłych przelewów, które mają być zrealizowane jak najszybciej.

Pozostałe sposoby to zawnioskowanie o cofnięcie przelewu na infolinii banku lub osobiście w oddziale. Jeśli zdążyliśmy, zanim przelew trafił do sesji Elixir, a regulamin banku zezwala na cofnięcie operacji, środki powinny zostać nam zwrócone, a przelew nie trafi do odbiorcy.

Ile kosztuje cofnięcie przelewu?

Wiemy już, czy można cofnąć przelew, warto więc również poruszyć temat tego, czy wiąże się to z jakimś kosztem. Zdecydowana większość banków, która umożliwia cofnięcie przelewu, udostępnia taką usługę za darmo.

Zdarzają się jednak też przypadki, kiedy jest za to pobierana opłata. Jest ona niezależna od kwoty przelewu i może wynosić nawet kilkadziesiąt złotych.

Środki trafiły na zły rachunek, co robić?

Jeśli zgłosiliśmy chęć cofnięcia przelewu zbyt późno lub bank nie udostępnia takiej opcji, musimy przygotować się na to, że nasze pieniądze trafią na zły rachunek. Na szczęście jednak nie oznacza to, że nie możemy ich odzyskać.

Wystarczy, że poinformujemy nasz bank o takiej sytuacji, a on sam w naszym imieniu skontaktuje się z odbiorcą nieprawidłowego przelewu i poinformuje go o konieczności zwrotu naszych środków. Ta usługa może być darmowa, ale też może być płatna – wszystko zależy od zasad panujących w danej instytucji.

Odbiorca na dokonanie zwrotu będzie miał 30 dni. Jeśli tego nie zrobi, naszym kolejnym krokiem powinno być wejście z nim na drogę sądową.